Geschiedenis van de bruggen van Parijs

Als ware bakermat van de hoofdstad is de geschiedenis van de Seine en haar bruggen intrinsiek verbonden met die van Parijs en haar inwoners. Het Île de la Cité vormt de harde kern waaromheen de stad in de loop der eeuwen is uitgebreid. De Seine heeft tientallen bruggen doen opbloeien boven haar stroom, om het eiland te verbinden met de rechter- en linkeroevers van de stad. De rivier snijdt Parijs gedurende 13 kilometer van oost naar west en wordt tegenwoordig doorkruist door 37 bruggen en loopbruggen.

Van de stam der Parisii (een Belgisch volk dat in de huidige regio van Parijs woonde en waarvan de naam in het Keltisch "boot op het water" betekent) tot de Romeinen, die de stad de naam Lutetia gaven, hebben allen die op het Parijse grondgebied hebben gewoond geprobeerd om de Seine optimaal te benutten via de scheepvaart. De Gallische stam van de Parisii, die zich in de derde eeuw voor Christus in de regio vestigde, maakte van het Île de la Cité het hart van hun dorp. Na de verovering van Lutetia door de Romeinen nam de stad bezit van de linkeroever van de Seine en breidde zich uit tot aan de huidige Montagne Sainte Geneviève (gelegen in de Latijnse wijk). Tussen 885 en 887 belegerden de Vikingen Parijs, waardoor de bewoners zich opnieuw moesten verschansen op het Île de la Cité, dat veel minder kwetsbaar was. In die tijd waren er slechts twee bruggen die het eiland met de rest van de stad verbonden: de Grote Brug en de Kleine Brug. De Kleine Brug werd meerdere malen getroffen door de verschillende invasies die Parijs heeft gekend. Met een lengte van 40 meter werd hij in 1850 herbouwd en is hij vandaag de dag de kleinste brug van de hoofdstad met de naam Petit-Pont – Cardinal Lustiger in 2013.

In de middeleeuwen (van de 5e tot de 15e eeuw) waren degenen die "de handelaren van het water" werden genoemd zo machtig dat hun zegel het zegel van de stad werd. Het was in die tijd dat de bruggen echt begonnen te vermenigvuldigen. In de 12e eeuw liet koning Lodewijk VII goud- en zilversmeden installeren op de plaats van de oude Grote Brug, die toen de Pont au Change werd. Als getuige van de geschiedenis en de wisselkantoren waar munten werden verhandeld, behield de brug haar naam tot op de dag van vandaag. In 1413 doopte Karel VI een nieuwe brug die hij de Pont Notre-Dame noemde, een brug die de Quai de Gesvres verbond met de Quai de la Corse op het Île de la Cité.

Maar deze bruggen, stevige houten constructies, moesten het gewicht dragen van tientallen huizen, luxe winkels en wapenwinkels, zodat ze uiteindelijk allemaal instortten. Hoewel sommige namen en locaties behouden zijn gebleven, is er vandaag de dag geen enkele brug meer over uit de middeleeuwen, ze bezweken allemaal onder het gewicht van de gebouwen, branden of overstromingen!

In de 17e eeuw nam het verkeer tussen de twee oevers van de hoofdstad toe en werd het noodzakelijk om nieuwe bruggen te bouwen om het verkeer te verlichten. Zo werd de Pont Neuf, de oudste brug van Parijs, voltooid in 1607, tijdens het bewind van Hendrik IV, hoewel de eerste steen werd gelegd door koning Hendrik III. De brug dankt zijn naam aan de nieuwigheid van die tijd - een brug zonder enige bebouwing en met trottoirs om voetgangers te beschermen tegen modder en verkeer. Het is ook de eerste stenen brug die de Seine volledig doorkruist zonder overkapping.

In het kader van de stadsuitbreiding van Île Saint Louis, kreeg de ingenieur-ondernemer Christophe Marie de opdracht om een nieuwe brug te bouwen. De bouw duurde maar liefst 20 jaar en werd voltooid in 1635, waarna vijftig huizen op de brug werden gebouwd. In 1658 werden twee bogen samen met ongeveer twintig huizen die erop stonden vernield door het hoge water van de Seine. Hoewel er in 1660 tijdelijk een houten brug werd geplaatst om het verkeer te herstellen, werd de brug pas in 1677, dankzij minister Colbert, herbouwd in steen.

Daarna begon de bouw van de Pont Royal tussen 1685 en 1689, naar ontwerpen van Mansart en volledig gefinancierd door koning Lodewijk XIV, wat hem de naam opleverde die hij tot op de dag van vandaag draagt. Deze brug was in de 18e eeuw een plek van festiviteiten in Parijs. In die tijd verbeterde de kwaliteit van de brugconstructies aanzienlijk en werden ongelukken zeldzamer. In 1769 besloot Lodewijk XVI eindelijk om de bouw van huizen op de bruggen te verbieden om overbelasting te voorkomen. Tijdens de Franse Revolutie werd de Pont de la Concorde gebouwd met stenen afkomstig van de recentelijk vernietigde Bastille. In 1930 werd de brug verbreed en is nu de drukste brug wat betreft verkeer.

In de 19e eeuw werden oude houten bruggen herbouwd in steen om hun robuustheid te verbeteren. Van de Pont Mirabeau tot de bruggen Sully, des Invalides en de prachtige Pont Alexandre III (gebouwd in 1900 voor de Wereldtentoonstelling en ter ere van de Frans-Pruisische vriendschap) werden alle oude middeleeuwse bruggen van Parijs vervangen door brede stenen bruggen zonder bebouwing. Sommige bruggen, op dezelfde plaatsen als de oorspronkelijke houten bruggen uit de tijd van Lutetia, getuigen van de geschiedenis en het rijke verleden van de hoofdstad, terwijl andere, meer recente bruggen een mooie architectonische originaliteit vertonen. De pont Bir-Hakeim, herbouwd in 1905 en met een metalen viaduct waarover lijn 6 van de metro loopt, is daar een goed voorbeeld van.

Om de bruggen van Parijs van dichtbij te bewonderen, raden we ten zeerste aan om een cruise op de Seine te maken, vooral met de Bateaux Mouches vanaf de Pont de l'Alma of met de Bateaux Parisiens vanaf de Pont de la Bourdonnais, op slechts een steenworp afstand van de Eiffeltoren.